Automatyzacja w łańcuchu dostaw - jak Robotic Process Automation wspiera logistykę

Automatyzacja w łańcuchu dostaw - jak Robotic Process Automation wspiera logistykę

Logistyka jest ściśle związana z automatyzacją i ideą usprawniania procesów. To dzięki rozwijającej się technologii, od transportu po robotyzację, łańcuch dostaw mógł stać się tak skomplikowanym systemem, jakim jest dzisiaj. I aby nadal się rozwijał, konieczne będą inwestycję w automatyzację i cyfryzację.

Według danych z raportu PwC z 2018 roku, 65% prezesów w branży logistyki z całego świata uważa, że zmiany w łańcuchu dostaw wymuszą na ich organizacjach zmianę sposobu funkcjonowania, a 68% z nich spodziewa się poważnych zmian w technologicznym zapleczu tego rynku.

Można powiedzieć, że jest to rewolucja spowodowana rosnącymi oczekiwaniami konsumentów. Już w 2017 roku 80% ankietowanych przez Deloitte osób stwierdziło, że cyfrowy łańcuch dostaw stanie się niezbędny w ciągu pięciu lat. Konsumenci wymagają bowiem “dostępności i przejrzystości przez 24h i na każde żądanie”. Także klienci biznesowi chętnie korzystaliby z podglądu dowolnego ogniwa łańcucha dostaw i dostępu do kluczowych danych w czasie rzeczywistym.

Dodatkowo kryzys łańcucha dostaw wpływa już nie tylko na decyzje firm, ale także indywidualnych konsumentów. Jedną z opcji zapobiegania jego skutkom jest inwestowanie w automatyzację i zwiększanie odporności biznesu.

Co daje automatyzacja w łańcuchu dostaw? Logistyka 4.0

Dzięki technologiom takim jak automatyzacja procesów i IoT (Internet of Things, internet rzeczy), branża logistyki zyskuje ogromny potencjał wzrostu. Respondenci w badaniu Deloitte wskazali RPA (Robotic Process Automation), robotyzację i automatyzację procesów jako technologie najważniejsze dla rozwoju łańcucha dostaw według obecnych trendów. Na drugim miejscu pojawiła się analityka predyktywna, a na trzecim internet rzeczy.

Dlaczego akurat te technologie? Są one niezwykle skutecznym środkiem do optymalizacji kosztów, śledzenia bieżących procesów oraz prowadzenia szczegółowej analityki. Mogą też służyć do zapobiegania awariom i innym niechcianym zdarzeniom, a także do szybszego reagowania na nie, jeśli już się przydarzą.

Ciekawą konsekwencją automatyzacji procesów jest jej wpływ na funkcjonowanie całej organizacji. Wdrożenie RPA może stanowić doskonałe zaplecze do wprowadzania nowych modeli biznesowych, opartych na satysfakcji klienta końcowego.

RPA może także skutecznie przeciwdziałać efektowi bicza (bullwhip effect). Zjawisko to występuje ze względu na brak synchronizacji informacji na początku i na końcu łańcucha. Niewielkie zmiany w zapotrzebowaniu klienta finalnego zostają zniekształcone w kolejnych ogniwach, kreując nieprawdziwą wizję realnego popytu. Powoduje to, że sklepy, a dalej dystrybutorzy, producenci i dostawcy surowców, podwyższają swoje zapasy, których później nie są w stanie wystarczająco szybko rozdystrybuować.

Można powiedzieć, że przyczyną problemu jest błędne prognozowanie, a także zakłócenia w komunikacji z działami w firmie, których zadaniem jest napędzanie popytu (sprzedaż i marketing). Zewnętrznym źródłem utrudnień mogą być działania kluczowych dostawców, niezintegrowane z systemem planowania łańcucha. Aby poradzić sobie z tymi wyzwaniami, potrzebne jest pokonanie barier informacyjnych, optymalizacja procesów i podniesienie jakości danych - zadania, do których Robotic Process Automation nadaje się idealnie.

Poważnym wyzwaniem logistycznym dla wielu firm jest budowanie optymalnego zapasu towarów w centrum dystrybucji, szczególnie na okres wysokiej sprzedaży (np. w okolicach niektórych świąt). Wiąże się to ze skutecznym planowaniem, przewidywaniem popytu i składaniem zamówień z wyprzedzeniem, gdyż moce przerobowe producentów są oczywiście ograniczone. Gwarancja dostępności produktów w okresie, w których popyt na nie rośnie, bez przepełniania magazynów zapasami, jest niezwykle korzystna. Umożliwia wykonanie planu sprzedaży i uzyskanie przewidzianej marży, a uwolniony kapitał może zostać przeznaczony na kluczowe inwestycje. Osiągnięcie takiego stanu rzeczy jest możliwe z wykorzystaniem RPA w połączeniu z uczeniem maszynowym i sztuczną inteligencją.

Cyfrowa rewolucja

Zastanawiać może fakt, że to automatyzacja procesów, a nie internet rzeczy, ma być najważniejsza dla rozwoju logistyki w najbliższych latach. IoT to w końcu czujniki umożliwiające śledzenie ładunku i floty, czujniki temperatury pozwalające na zdalną kontrolę nad ogrzewaniem lub chłodzeniem przewożonego czy przechowywanego towaru, oraz podobne rozwiązania. Kluczowe sprawy, ściśle związane z charakterystyką branży. Dlaczego spadły na trzecie miejsce?

Szukając odpowiedzi na to pytanie napewno warto pamiętać, że RPA to niezwykle efektywna kosztowo, uniwersalna technologia. Wspiera nie tylko transport czy magazynowanie, ale także fakturowanie, awizację i zarządzanie zasobami ludzkimi. Do tego błyskawicznie się skaluje, w górę i w dół, zależnie od okresowych potrzeb. To właśnie możliwość obniżania kosztów i poprawy funkcjonowania obecnych procesów zdaje się być kluczową dla rozwoju wielu firm logistycznych. Automatyzacja doskonale nadaje się do tego zadania.

Przykład 1: Planowanie łańcucha dostaw

Firma doradcza EY Polska uznała efektywne łączenie planowania strategicznego, taktycznego i operacyjnego za podstawowe wyzwanie branży logistycznej. Celem takiej operacji jest podniesienie wydajności pracy oraz wyposażenie firmy w narzędzia do szybkiego dostosowania się do nagłych zmian na rynku. Przewidywane efekty brzmią pięknie: możliwość uzupełniania półek w ciągu zaledwie 3 dni, kierowanie dostawami zgodnie z realnym zapotrzebowaniem oraz bieżąca wiedza o tym, co się sprzedaje.

Takie założenia można urzeczywistnić dzięki automatyzacji (albo zintegrowanemu planowaniu cyfrowemu, według nomenklatury EY Polska) wdrażanej w pięciu krokach:

1. Stworzenie centrów planowania łańcucha dostaw.
2. Wprowadzenie zintegrowanego planowania cyfrowego do sprzedaży, operacji i strategii biznesowej.
3. Podzielenie łańcucha na segmenty i zaplanowanie przepływu wartości w ich ramach.
4. Optymalizowanie procesów i planowania.
5. Wykorzystanie inteligentnej automatyzacji.

Co istotne, tego typu rozwiązań nie można traktować jako drogi na skróty. Wdrażanie automatyzacji wymaga przygotowania - dlatego udział wysoko wykwalifikowanych ekspertów w tym procesie często okazuje się kluczowy.

Przykład 2: Automatyzacja zarządzania magazynem

Logistyka musi dziś radzić sobie z coraz bardziej dotkliwym problemem rosnącej liczby pracochłonnych operacji. Według Prologis jest to szczególnie widoczne w branży ecommerce. Jednocześnie dostępność wykwalifikowanych pracowników spada. Oznacza to, że przemiany, które według oczekiwań miały potrwać lata, znacznie przyspieszyły. W efekcie wdrażanie automatyzacji stało się dla niektórych warunkiem koniecznym do przetrwania.

Eksperci widzą największy potencjał w automatyzacji obszaru e-fulfillment. “Handel elektroniczny wymaga trzykrotnie większych nakładów pracy niż tradycyjne operacje logistyczne, ponieważ wiąże się z dwukrotnie wyższymi wahaniami sprzedaży niż stacjonarny handel detaliczny . Ponadto e-handel rozwija się w szybkim tempie, co zachęca do podejmowania inwestycji, które pomogą zwiększyć produktywność pracy i ułatwić ją w szczytowych okresach natężenia.”

Potencjał automatyzacji jest tu ogromny. Obecnie firmy wybierają lokalizacje na bazie dwóch podstawowych czynników: bliskości pracowników i konsumenta końcowego. Ze względu na rosnące oczekiwania tych ostatnich, konieczne staje się priorytetyzowanie szybkich dostaw i niższych kosztów transportu. Wiemy już jednak, że dostępność pracowników spada. W tej sytuacji automatyzacja może okazać się zbawienna dla branży logistyki. Pozwala na znaczne zwiększenie potencjału nawet małych zespołów i zwiększa ich zadowolenie, co powstrzyma kluczowe osoby przed opuszczeniem firmy.

Zagrożenia i wyzwania we wdrażaniu automatyzacji w logistyce

Stawiając na cyfryzację w kluczowych dla firmy procesach nie można pominąć zagadnienia cyberbezpieczeństwa.

Kolejnym wyzwaniem, które może przeszkodzić danej firmie we wdrażaniu automatyzacji procesów, jest sytuacja na rynku IT. Utalentowane osoby z ekspercką wiedzą stają się coraz trudniej dostępne, ze względu na rosnące zapotrzebowanie na ich usługi. Zatrudnienie własnego zespołu, który mógłby zaimplementować automatyzację, jest często niemożliwe, albo przynajmniej skrajnie nieopłacalne. Chodzi nie tylko o koszt utrzymania danych stanowisk w firmie, ale także o wyjątkowo trudną i czasochłonną rekrutację.

Problemem może być również opór wśród członków zespołu. Obawa, że automatyzacja zastąpi ludzkich pracowników i pogłębi bezrobocie, jest dość powszechna. Nawet jeśli organizacji uda się przekonać zespół do korzyści, jakie osobiście odczują po wdrożeniu RPA, wiele osób nie ma w tej chwili kompetencji do tego, aby korzystać z zaawansowanych technologicznie narzędzi. Dlatego szukając partnera, który przeprowadzi implementację, warto skupić się na firmach oferujących także warsztaty i szkolenia dla pracowników i menedżerów.

Samo wdrożenie to także koszt, czasami znaczny. Wbrew pozorom największym jego źródłem nie jest sama technologia - firmy takie jak AnyRobot oferują swoje usługi w naprawdę atrakcyjnych cenach. Często okazuje się jednak, że po stronie klienta konieczne będzie przygotowanie procesów do automatyzacji: dobre ich opisanie, ujednolicenie danych, czy usunięcie wyjątków. Czasem jest to zadanie wymagające długotrwałego (a więc kosztownego) zaangażowania wielu osób.

Unikalnym zagrożeniem, związanym z wdrażaniem automatyzacji procesów, jest brak jasno określonych celów biznesowych. Automatyzacja sama w sobie nie powinna być oczekiwanym efektem wdrożenia. Ważnym krokiem jest ustalenie mierzalnych metryk, dzięki którym można będzie śledzić postępy implementacji, a po jej zakończeniu oceniać skuteczność pracy cyfrowych robotów.

Branża logistyki w roku 2021 i kolejnych latach

Eksperci przewidują, że branża logistyki będzie musiała rozwijać się tak, aby bardziej skutecznie wychodzić naprzeciw oczekiwaniom klientów. Ważna będzie większa rotacja kolekcji, obszerne katalogi produktów, wysoka dostępność elementów oferty i ceny korzystniejsze, niż u konkurencji. Od strony strategicznej liczyć będzie się poziom zrozumienia zewnętrznych ingerencji (np. dostępności produktów u dostawców) w procesy. Można to osiągnąć dzięki połączeniu możliwości automatyzacji i analityki, które pozwalają na usprawnienie przepływu informacji i standaryzację danych.

Kolejnym krokiem powinno być wykorzystanie zdobytych, maksymalnie aktualnych informacji do podejmowania lepszych decyzji i efektywnego reagowania na zmiany na rynku. Efektem końcowym może być znaczne obniżenie ryzyka w większości procesów, co przekładać się będzie na odporność organizacji. Przyniesie to korzyść także konsumentom, którzy nie odczują konsekwencji zakłóceń w pojedynczych ogniwach łańcucha dostaw.

Aby dowiedzieć się więcej o korzyściach jakie innowacje technologiczne przynoszą organizacjom, zajrzyj do naszego artykułu na ten temat. Przedstawia on naszą perspektywę jako laureatów Polskiej Nagrody Innowacyjności 2021.